พฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพของนักศึกษาแม่โจ้เป็นอย่างไร?
ผศ.ดร.นิคม มูลเมือง
ถ้ากล่าวถึงพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพ หลายๆ คนอาจนึกถึงเรื่องการออกกำลังกาย การรับประทานอาหาร การพักผ่อน ซึ่งเป็นความเข้าใจที่ถูกต้อง อย่างไรก็ตามในทางวิชาการ พฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพ หมายถึง คือการจูงใจหรือการกระทำใดๆ ที่มีผลต่อการยกระดับคุณภาพชีวิตของบุคคล เพนเดอร์ (Pender, 2011) พูดง่ายๆ ก็คือการปฏิบัติใดๆ อันมีผลทำให้ชีวิตของเรามีคุณภาพมากขึ้น ดังนั้นจึงเป็นเรื่องที่น่าสนใจว่าบุคคลแต่ละกลุ่มมีพฤติกรรมอย่างไรเพื่อจะได้เป็นข้อมูลพื้นฐานในการสร้างเสริมให้มีพฤติกรรมที่ถูกต้องมากขึ้น
นักศึกษามหาวิทยาลัยแม่โจ้ก็เป็นกลุ่มบุคคลอีกกลุ่มหนึ่งที่มีความน่าสนใจต่อพฤติกรรมดังกล่าวว่าเป็นอย่างไร ในการนี้ อ.อานนท์ สีดาเพ็ง ได้ศึกษาถึงพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพของกลุ่มนักศึกษาซึ่งพบข้อมูลน่าสนใจทีเดียว โดยสรุปคือ นักศึกษามีความรู้ ทัศนคติ การรับรู้ประโยชน์ต่อพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพในระดับดี แต่พฤติกรรมอยู่ในระดับปานกลาง เพศหญิงมีพฤติกรรมดีกว่าเพศชาย ระดับการศึกษาของมารดาที่สูงมีความผูกผันกับพฤติกรรมของนักศึกษา โดยมีรายละเอียด กล่าวคือ
โดยภาพรวมนักศึกษามีความรู้ ทัศนคติ การรับรู้ประโยชน์ต่อพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพในระดับดี แต่พฤติกรรมอยู่ในระดับปานกลางเท่านั้น นอกจากนั้นด้านดัชนีมวลกายของนักศึกษาซึ่งถึงแม้ว่าส่วนใหญ่จะอยู่ในภาวะปกติ (ร้อยละ 68.3) แต่มีจำนวนถึงร้อยละ 25 ที่มีภาวะมวลกายต่ำกว่าภาวะปกติ ซึ่งจากข้อมูลชี้ให้เห็นว่านักศึกษามีระดับความรู้ ทัศนคติ การรับรู้ประโยชน์ต่อพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพ แต่ยังไม่มีการปฏิบัติ ซึ่งเป็นเรื่องที่ต้องคิดต่อว่าทำไมนักศึกษาจึงยังมีการปฏิบัติที่ไม่ถูกต้อง
เมื่อดูข้อมูลด้านเพศ พบว่าในภาพรวมเพศหญิงมีพฤติกรรมดีกว่าเพศชาย โดยเฉพาะด้านการจัดการกับความเครียด ด้านการงดสูบบุหรี่/แอลกอฮอล์/สารเสพติด การป้องกันอุบัติเหตุ ด้านเพศสัมพันธ์ ส่วนด้านการรับประทานอาหารและการออกกำลังกายไม่มีความแตกต่างกัน ซึ่งจากข้อมูลทำให้บ่งชี้ว่าเพศชายยังมีพฤติกรรมที่ถูกต้องน้อยกว่าเพศหญิง
ส่วนข้อมูลความสัมพันธ์ระหว่างด้านพฤติกรรมและระดับการศึกษาของมารดา ผลการศึกษาพบว่าระดับการศึกษาของมารดามีผลต่อพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพของนักศึกษา แต่ที่น่าสนใจก็คือว่าระดับการศึกษาของมารดาที่สูงมีความผกผันกับพฤติกรรมของนักศึกษา โดยระดับการศึกษายิ่งสูงของมารดาแต่พฤติกรรมของนักศึกษากลับต่ำลง ทำให้ย้อนคิดว่าเกิดอะไรขึ้นกับผลการศึกษานี้
ผลการศึกษาของ อ.อานนท์ สีดาเพ็ง มีประเด็นที่น่าสนใจหลายประเด็น ซึ่งเป็นข้อมูลที่เป็นประโยชน์ในการที่ผู้ที่เกี่ยวข้องภายในมหาวิทยาลัยแม่โจ้ ผู้ที่สนใจจะนำไปคิดและพิจารณาเพื่อนำไปวางแผนหรือปฏิบัติการอันใดที่จะทำให้พฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพของนักศึกษาแม่โจ้ได้รับการพัฒนา อันจะนำไปสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตของนักศึกษาในที่สุด